Waqf Amendment Bill: ਵਕ਼ਫ਼ (ਸੋਧ) ਬਿੱਲ, 2025 ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਪਾਸ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਹ ਬਿੱਲ 288 ਵੋਟਾਂ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਅਤੇ 232 ਵੋਟਾਂ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਨਾਲ ਸਦਨ ਵਿੱਚ ਮਨਜ਼ੂਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਹ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਬਿੱਲ ਪਾਸ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਸਦਨ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਰਾਤ ਲਗਭਗ 2 ਵਜੇ ਤੱਕ ਚਲੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਮੁਸਲਮਾਨ ਵਕ਼ਫ਼ ਐਕਟ, 1923 ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਮੁਸਲਮਾਨ ਵਕ਼ਫ਼ (ਨਿਰਸਨ) ਬਿੱਲ, 2024 ਵੀ ਸਦਨ ਵਿੱਚ ਜ਼ੁਬਾਨੀ ਵੋਟ ਨਾਲ ਪਾਸ ਹੋ ਗਿਆ। ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ਕਿਰੇਨ ਰਿਜਿਜੂ ਨੇ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਇਹ ਬਿੱਲ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਚਰਚਾ ਦੌਰਾਨ ਇਹ ਸਪਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਹ ਮੁਸਲਮਾਨ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਹਿੱਤ ਵਿੱਚ ਹੈ।

ਚਰਚਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜਦੋਂ ਕਿਰੇਨ ਰਿਜਿਜੂ ਨੇ ਵਕ਼ਫ਼ (ਸੋਧ) ਬਿੱਲ, 2025 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਵਾਸਤੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਰੱਖਿਆ, ਤਾਂ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਕੁਝ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਮਤਵਿਭਾਜ਼ਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ। ਬਿੱਲ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ 288 ਅਤੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ 232 ਵੋਟ ਪਏ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਜਦੋਂ ਲੌਬੀ ਕਲੀਅਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਈ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਸਦਨ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਤੇ ਵਿਵਾਦ ਵੀ ਹੋਇਆ। ਵਿਰੋਧੀ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀਆਂ ਆਪਤੀਆਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦਿਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਸਪੀਕਰ ਓਮ ਬਿਰਲਾ ਨੇ ਸਪਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਨਵੀਂ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਲੌਬੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸ਼ੌਚਾਲਯ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਅੰਦਰ ਜਾਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਜੋ ਲੌਬੀ 'ਚ ਮੌਜੂਦ ਸਨ। ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਬਾਹਰੋਂ ਆਉਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। 

ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਖਾਰਿਜ

ਵਕ਼ਫ਼ ਬੋਰਡ ਵਿੱਚ ਦੋ ਗੈਰ-ਮੁਸਲਮਾਨ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਦੇ ਪ੍ਰਾਵਧਾਨ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਰਿਵੋਲਿਊਸ਼ਨਰੀ ਸੋਸ਼ਲਿਸਟ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਐਨ.ਕੇ. ਪ੍ਰੇਮਚੰਦਰਨ ਵਲੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਸੋਧ 'ਤੇ ਮਤਵਿਭਾਜ਼ਨ ਹੋਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੋਧ 231 ਵੋਟਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 288 ਵੋਟਾਂ ਨਾਲ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਹੋਰ ਸਾਰੇ ਸੋਧ ਲੋਕ ਸਭਾ ਨੇ ਜ਼ੁਬਾਨੀ ਵੋਟ ਰਾਹੀਂ ਅਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਦੂਜੀ ਵੱਧ, ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਤਿੰਨ ਸੋਧ ਪਾਸ ਹੋਏ ਅਤੇ ਬਿੱਲ ਵਿੱਚ ਧਾਰਾ 4A ਅਤੇ 15A ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ। ਜਦੋਂ ਬਿੱਲ 'ਤੇ ਵੋਟਿੰਗ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ, ਤਦ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਨਾ ਤਾਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਮੌਜੂਦ ਸਨ, ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਨੇਤਾ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ। 

ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਹਰ ਵਰਗ ਦਾ ਰੱਖਦੀ ਹੈ ਧਿਆਨ: ਰਿਜਿਜੂ

ਚਰਚਾ ਦੌਰਾਨ ਕਿਰੇਨ ਰਿਜਿਜੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਸਮਾਜ ਦੇ ਹਰ ਵਰਗ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਰੋਧੀ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੇ ਇਸ ਦਾਅਵੇ 'ਤੇ ਨਾਰਾਜ਼ਗੀ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੇਂਦਰੀ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸਪਸ਼ਟ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਬਿੱਲ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਰਗ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਕਿਰੇਨ ਰਿਜਿਜੂ ਨੇ ਅੱਜ ਦੇ ਦਿਨ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਰਾਰ ਦਿੰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਬਿੱਲ ਨਾਲ ਕਰੋੜਾਂ ਮੁਸਲਮਾਨ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਲਾਭ ਮਿਲੇਗਾ।